Πρακτική Άσκηση (20 ECTS)

Η Πρακτική Άσκηση αποτελεί κορυφαία καταληκτική διαδικασία του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών, κατά την οποία οι φοιτήτριες/τές προετοιμάζονται για να είναι έτοιμες/οι να ανταποκριθούν ως εκπαιδευτικοί και επαγγελματίες στις απαιτήσεις της κοινωνίας.

Ειδικότερα, οι φοιτήτριες/τές:

• Μελετούν τις σύγχρονες εκπαιδευτικές θεωρίες, τον τρόπο εφαρμογής τους στη σχολική πράξη και καλούνται να διαμορφώσουν μέσα από αυτές το προσωπικό τους μοντέλο, το οποίο θα  ακολουθήσουν με συνέπεια κατά την ανάληψη τους εκπαιδευτικού τους έργου.
• Προσεγγίζουν την εκπαιδευτική πράξη ως πεδίο έρευνας, στο οποίο μετέχουν και οι ίδιες/οι, εφαρμόζοντας ερευνητικά εργαλεία και μεθόδους που έχουν διδαχθεί σε προηγούμενα μαθήματα κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
• Με βάση τα προηγούμενα σχεδιάζουν, υλοποιούν και αξιολογούν το εκπαιδευτικό έργο που τους ανατίθεται.

Προαπαιτούμενα μαθήματα για την παρακολούθηση της Α’ Φάσης ΠΑ:

• Το μάθημα 0701Υ «Προσχολική Παιδαγωγική» που προσφέρεται στο Β’ εξάμηνο.

Προαπαιτούμενα μαθήματα για την παρακολούθηση της Β’ Φάσης ΠΑ:

• Το μάθημα 2213Υ «Πρακτική άσκηση: Αναλυτικά προγράμματα – Παρατήρηση – Αναστοχασμοί» που προσφέρεται στο Γ’ και Δ’ εξάμηνο
• Τέσσερις από τις διδακτικές γνωστικών αντικειμένων που προσφέρονται στο Ε’ και ΣΤ’ εξάμηνο.

Κανονισμός προγράμματος πρακτικών ασκήσεων

Το πρόγραμμα της Πρακτικής Άσκησης υλοποιείται με ευθύνη των μελών Δ.Ε.Π. και Ε.ΔΙ.Π, τελεί δε υπό την έγκριση, παρακολούθηση και έλεγχο της Επιτροπής Πρακτικών Ασκήσεων (ΕΠΑ). Η Επιτροπή συγκαλείται όποτε υπάρχουν θέματα προς επίλυση και ενημερώνεται από τα μέλη που υλοποιούν την ΠΑ για ζητήματα που προκύπτουν και χρήζουν συζήτησης και διευθέτησης. Η ΕΠΑ εισηγείται στην Συνέλευση προς έγκριση ό,τι κρίνει ότι απαιτείται για τη βελτίωση και αποτελεσματική λειτουργία της ΠΑ.

Για την αρτιότερη προετοιμασία των φοιτητών, η ΠΑ από το ακαδημαϊκό έτος 2016-17 υλοποιείται σε 2 κύριες φάσεις, οι οποίες λαβαίνουν χώρα στο 2^οέτος (Α’ Φάση) και 4^οέτος (Β’ Φάση).

Στο 2^ο έτος, οι φοιτήτριες/ές παρακολουθούν το υποχρεωτικό μάθημα: «Πρακτική άσκηση: Αναλυτικά προγράμματα – Παρατήρηση – Αναστοχασμοί».Το μάθημα προσφέρεται στο χειμερινό και εαρινό εξάμηνο και οι φοιτήτριες και φοιτητές για να το παρακολουθήσουν κατανέμονται βάσει αλφαβητικής σειράς στα δύο εξάμηνα. Το μάθημα αποτελεί συνδυασμό θεωρίας και πράξης, καθώς εκτός από τα θεωρητικά μαθήματα, οι φοιτήτριες/ές πραγματοποιούν παρατηρήσεις και εκπαιδευτικές δράσεις στα συνεργαζόμενα νηπιαγωγεία. Στην Α’ Φάση της ΠΑ δίνεται η ευκαιρία στις φοιτήτριες/ές:

• να χρησιμοποιούν τη μέθοδο της παρατήρησης ως ένα εργαλείο συλλογής δεδομένων, διερεύνησης και κατανόησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας
• να κατανοούν το θεσμικό/υλικό, εκπαιδευτικό, κοινωνικό πλαίσιο της τάξης
• να εντοπίζουν τις συνδέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στις εκπαιδευτικές πρακτικές και τις θεωρητικές παραδοχές για τη μάθηση και τη διδασκαλία
• να συνεκτιμούν τα δεδομένα του εκάστοτε τυπικού ή άτυπου περιβάλλοντος μάθησης για να δημιουργούν (σχεδιάζουν, υλοποιούν και αξιολογούν) μαθησιακές δραστηριότητες, τεκμηριώνοντας τις μεθοδολογικές επιλογές τους
• να αναστοχάζονται σχετικά με τη δυναμική της εκπαιδευτικής διαδικασίας και πράξης και του ρόλου τους ως μελλοντικοί εκπαιδευτικοί.

Στο 4^ο έτος, οι φοιτήτριες/ες παρακολουθούν το υποχρεωτικό μάθημα: «Πρακτική Άσκηση: Διερεύνηση, Σχεδιασμός και Ανάληψη Εκπαιδευτικού Έργου». Το μάθημα προσφέρεται στο χειμερινό και εαρινό εξάμηνο και οι φοιτήτριες και φοιτητές για να το παρακολουθήσουν κατανέμονται βάσει αλφαβητικής σειράς στα δύο εξάμηνα. Το μάθημα περιλαμβάνει: α) σεμιναριακά μαθήματα παροχής θεωρητικών και μεθοδολογικών κατευθύνσεων, β)παρατηρήσεις συστηματικού συμμετοχικού χαρακτήρα,  γ) συνεργασία με τις διδάσκουσες/ντες, δ) ανάληψη, ανά ζεύγη, εκπαιδευτικού και βοηθητικού έργου, ε)μαθήματα αναστοχασμού και αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου και αξιολόγησης της ΠΑ.

Η συνολική διάρκεια της ΠΑ είναι ένα εξάμηνο και ολοκληρώνεται με την παρουσίαση του εκπαιδευτικού έργου των φοιτητριών/τών και την κατάθεση των ημερολογίων που τηρούν. Σκοπός της ΠΑ στο 7ο ή 8ο εξάμηνο είναι η διαμόρφωση επαγγελματιών εκπαιδευτικών, οι οποίες/οποίοι αντιμετωπίζουν τη σχολική τάξη ως πεδίο παρατήρησης και έρευνας και αναζητούν, αντιπαραθέτουν και αξιολογούν εκπαιδευτικές επιλογές και αποτιμούν τις επιπτώσεις τους. Η ΠΑ στο 7ο ή 8ο εξάμηνο αποσκοπεί οι φοιτήτριες/ές:

• να εμβαθύνουν στις ικανότητες παρατήρησης και ερμηνείας του εκπαιδευτικού έργου
• να κατανοούν πώς μαθαίνουν τα παιδιά, με τη συγκέντρωση και αξιοποίηση πληροφοριών
• να διαμορφώσουν ένα ανοιχτό και ευέλικτο μαθησιακό περιβάλλον, που διευκολύνει τη μαθησιακή προσπάθεια και ευνοεί την ανάπτυξη της αυτονομίας όλων των παιδιών
• να σχεδιάζουν, υλοποιούν και αξιολογούν δημιουργικές δραστηριότητες στο πλαίσιο αναπτυξιακά κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αναδύονται από τις ανάγκες των παιδιών (μέσω της παρατήρησης) και συμβάλουν στην ολόπλευρη ανάπτυξή τους
• να μπορούν να αναστοχάζονται με βάση τις επιστημονικές παραδοχές, την προσωπική τους θεωρία και τις αξίες που υπονοούνται στις πρακτικές τους.

Για το σχεδιασμό, την οργάνωση και την υλοποίηση της ΠΑ συνεργάζονται μέλη Δ.Ε.Π. και Ε.ΔΙ.Π, αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί, οι νηπιαγωγοί των συνεργαζόμενων νηπιαγωγείων, η Δ/νση Α/θμιας Εκπ/σης και ο Φοιτητικός Σύλλογος. Στα εκπαιδευτικά προγράμματα που σχεδιάζουν και υλοποιούν οι φοιτήτριες/τές, εμπλέκονται και άλλοι φορείς, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση, πολιτιστικοί σύλλογοι, μουσεία κ.λπ., επιδιώκοντας την εξωστρέφεια του Τμήματος στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.

Οργάνωση της Πρακτικής Άσκησης

Α) Τα μέλη Δ.Ε.Π.:

• υλοποιούν θεωρητικά μαθήματα προετοιμασίας των φοιτητριών/τών για το εκπαιδευτικό έργο που πρόκειται να αναλάβουν
• επισκέπτονται τις τάξεις όπου ασκούνται οι φοιτήτριες/τές για την ενίσχυση και υποστήριξη τους
• πραγματοποιούν αναστοχαστικές συναντήσεις με τις φοιτήτριες/ές μετά την ολοκλήρωση του εκπαιδευτικού έργου της ΠΑ στα νηπιαγωγεία.

Β) Το μέλος Ε.ΔΙ.Π.:

• συντονίζει την οργάνωση και υλοποίηση του προγράμματος της ΠΑ
• υλοποιεί θεωρητικά μαθήματα κατά την έναρξη της ΠΑ, με σκοπό την προετοιμασία των φοιτητριών/τών για την ανάληψη του εκπαιδευτικού τους έργου
• οργανώνει συνεργασίες πριν την ανάληψη του εκπαιδευτικού έργου των φοιτητριών/ών και τους βοηθάει στο σχεδιασμό του εκπαιδευτικού τους έργου
• επισκέπτεται τις τάξεις όπου ασκούνται οι φοιτήτριες/τές για την ενίσχυση και υποστήριξη τους
• συμμετέχει σε αναστοχαστικές συναντήσεις με τις φοιτήτριες/ές για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού τους έργου
• συνεργάζεται με τις αποσπασμένες νηπιαγωγούς για την καλύτερη δυνατή υποστήριξη των φοιτητριών/των.

Γ) Αποσπασμένες/οι νηπιαγωγοί:

• συνεργάζονται με τα μέλη Δ.Ε.Π και Ε.ΔΙ.Π. και υποστηρίζουν την ΠΑ στο σύνολό της
• συνεργάζονται και υποστηρίζουντις φοιτήτριες/ές στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του εκπαιδευτικού έργου που τους ανατίθεται
• παράσχουν συμβουλευτικό έργο ομαδικά ή/και ατομικά
• επισκέπτονται τις τάξεις όπου ασκούνται οι φοιτήτριες/τές για την ενίσχυση και υποστήριξή τους
• ενημερώνουν έγκαιρα την ΕΠΑ για όσα ζητήματα προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ΠΑπου χρειάζονται επίλυση ή διευθέτηση.

Δ) Φοιτήτριες/ές:

• παρακολουθούν όλο το πρόγραμμα της ΠΑ, το οποίο είναι γι’ αυτές/ούς υποχρεωτικό και υπόκειται στις γενικές ρυθμίσεις των υποχρεωτικών μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών
• αναλαμβάνουν την υπεύθυνη διεκπεραίωση του εκπαιδευτικού έργου που τους ανατίθεται και φροντίζουν για την έγκαιρη προσέλευση στο νηπιαγωγείο, καθώς και την αποφυγή αδικαιολόγητων απουσιών
• συνεργάζονται με τα μέλη Δ.Ε.Π. και Ε.ΔΙ.Π. και τις αποσπασμένες νηπιαγωγούς για την καλή προετοιμασία και υλοποίηση του διδακτικού τους έργου
• συνεργάζονται και ενημερώνουν τη νηπιαγωγό της τάξης που τις/τους υποδέχεται για το σύνολο των δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών τους
• τηρούν ημερολόγιο ΠΑ και το καταθέτουν με την ολοκλήρωση της.

Ε) Νηπιαγωγοί των συνεργαζόμενων νηπιαγωγείων:

• έχουν την ευθύνη της τάξης τους και παρευρίσκονται σ’ αυτήν καθ’ όλη τη διάρκεια του ωρολόγιου προγράμματος
• διευκολύνουν τις φοιτήτριες/τέςστο παιδαγωγικό τους έργου
• ενημερώνουν τους γονείς των μαθητών/τριών τους για την παρουσία των φοιτητριών/ώνπου πραγματοποιούν ΠΑστο νηπιαγωγείο τους
• ενημερώνουν τις φοιτήτριες/τές για το πλαίσιο της τάξης τους και τις παιδαγωγικές μεθόδους που εφαρμόζουν

ενημερώνουν και συνεργάζονται με όλους τους εμπλεκόμενους στην ΠΑ για την αντιμετώπιση προβλημάτων που τυχόν προκύπτουν.