Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Στεφάνου Γεωργία
Τίτλος: Συναισθήματα επίτευξης και θετικά στοιχεία του χαρακτήρα: Η μεταξύ τους σχέση και ο ρόλος τους στην αυτο-ρύθμιση την ετερο-ρύθμιση και την ακαδημαϊκή επίδοση.
Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή:
1) Στεφάνου Γεωργία
2) Ανδρέου Ελένη
3) Μωραϊτου Δέσποινα
Περίληψη
Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η σύνδεση εννοιών της Θετικής Ψυχολογίας με στρατηγικές κινήτρων κατά την εκπαιδευτική διαδικασία έτσι ώστε οι μαθητές να είναι σε θέση να ρυθμίζουν μόνοι τους τη μάθηση τους και τους στόχους τους, κατανοώντας και αξιοποιώντας τα συναισθήματά τους και τα στοιχεία του χαρακτήρα τους, με στόχο να αναπτύξουν ικανότητες και δεξιότητες με τις οποίες θα μπορούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες που θα προκύπτουν τόσο κατά την εκπαιδευτική διαδικασία όσο και στη ζωής τους. Επιπλέον με την εφαρμογή ενός τρόπου διδασκαλίας που δίνει σημασία στη ενίσχυση θετικών παραγόντων όπως η ψυχική ανθεκτικότητα, το νόημα ζωής, η αυτοσυμπόνια και το απολαμβάνειν, οι μαθητές θα αναπτύξουν στρατηγικές που τελικά θα τους οδηγήσουν σε καλύτερη σχολική επίδοση.
Για να επιτευχθεί ο σκοπός της παρούσας διατριβής πραγματοποιούνται τρεις μελέτες οι οποίες θα ολοκληρωθούν με τη συγγραφή και δημοσίευση τριών άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά.
Η πρώτη έρευνα αφορά το έλεγχο των ψυχομετρικών εργαλείων σε ελληνικό μαθητικό πληθυσμό πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης καθώς δεν υπήρχαν μελέτες για όλα τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν και έπρεπε να εξεταστεί η εγκυρότητα και η αξιοπιστία των ψυχομετρικών εργαλείων. Για το σκοπό αυτό οι κλίμακες μεταφράστηκαν και προσαρμόστηκαν ανάλογα με την ηλικία των μαθητών ώστε να δημιουργηθούν έγκυρα και αξιόπιστα ψυχομετρικά εργαλεία σε ελληνικό πληθυσμό. Επιπλέον σε αυτή τη φάση της έρευνας μετρήθηκαν τα επίπεδα της ψυχικής ανθεκτικότητας, του νοήματος ζωής, της αυτοσυμπόνιας και του απολαμβάνειν μαθητριών και μαθητών από όλες τις τάξεις της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η δεύτερη έρευνα αφορά σε μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε μαθήτριες και μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και αφορούν τα επίπεδα και την αλληλεπίδραση της ψυχικής ανθεκτικότητας, του νοήματος ζωής, της αυτοσυμπόνιας, του απολαμβάνειν και τη σχέση τους με τα συναισθήματα επίτευξης και τα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα. Επιπλέον εξετάστηκε η επίδρασή όλων των παραπάνω μεταβλητών στην αυτορρύθμιση της μάθησης, την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων και τη σχολική επίδοση. Σε αυτή τη φάση της έρευνας πραγματοποιήθηκες επιπλέον σύγκριση των ηλικιακών ομάδων του δείγματος για να εντοπιστούν πιθανές διαφορές στα επίπεδα των μεταβλητών όταν οι μαθητές βρίσκονται στις πρώτες τάξεις, στις μεσαίες τάξεις και στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού.
Η τρίτη έρευνα αφορά τη δημιουργία ενός προγράμματος παρέμβασης για την συμπερίληψη και την ενίσχυση των μεταβλητών της ψυχικής ανθεκτικότητας, του νοήματος ζωής, της αυτοσυμπόνιας και του απολαμβάνειν, με στόχο να εξεταστεί η επίδρασή τους στην αυτορρύθμιση της μάθησης, την αντιμετώπιση δυσκολιών και τέλος στη σχολική επίδοση. Σε αντίθεση με άλλα προγράμματα παρέμβασης που έχουν περισσότερο ψυχοθεραπευτικό προσανατολισμό, το παρόν πρόγραμμα αφορά στη δημιουργία σχεδίων μαθήματος συγκεκριμένων ενοτήτων στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά με διαφοροποίηση των στόχων του Αναλυτικού Προγράμματος και την ενσωμάτωση θετικών παρεμβάσεων στην διδασκαλία συγκεκριμένων διδακτικών αντικειμένων, ώστε οι μαθητές να πετύχουν τους στόχους που έχουν θέσει για σχολική επιτυχία ενώ ταυτόχρονα να καλλιεργήσουν στρατηγικές και δεξιότητες τις οποίες θα χρησιμοποιούν στην εκπαιδευτική διαδικασία και μετέπειτα σε άλλα περιβάλλοντα.
